Nowa lista lektur szkolnych 2 (liceum) – słów kilka

Rok szkolny zbliża się wielkimi krokami, więc jeszcze kilka słów w temacie lektur… O ile w przypadku lektur, które mają obowiązywać uczniów szkół podstawowych, było kilka interesujących przewrotów, o tyle lista lektur dla licealistów jakoś mnie szczególnie nie zaskakuje. Brakuje przede wszystkim dzieł ze współczesnej literatury, które mogłyby zachęcić młodzież do czytania dla przyjemności, niemniej jednak miłym urozmaiceniem jest „Miejsce” Andrzeja Stasiuka, „Katedra” Jacka Dukaja oraz „Wyspy” Olgi Tokarczuk. A cała reszta to klasyki goszczące na lekcjach od lat.

Żałuję, że wśród lektur podstawowych uczniowie nie znajdą jednej z moich ulubionych książek „Mistrza i Małgorzaty” Michała Bułhakowa (pozycja jest na liście, ale jako uzupełnienie do poziomu rozszerzonego, więc wątpię, że dotrze do większego grona podczas lekcji). Nie rozumiem też, dlaczego tak doskonałe dzieło, jak „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza będzie wymagane tylko we fragmentach. Cieszę się natomiast, że wśród lektur obowiązkowych nie znalazło się znienawidzone przeze mnie „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej (jest dopiero w uzupełnieniu).

Każdy ma jakieś swoje lubiane i nielubiane lektury, a niektórzy kombinują jak mogą, żeby nie czytać ich wcale, nadrabiając streszczeniami oraz opracowaniami. Sądzę jednak, że wszystko zależy od dobrego nauczyciela, jeśli on (lub ona) przedstawi lekturę, tak, aby zaciekawić ucznia fabułą, albo interesującą historią autora to nagle wszystko okaże się do przejścia.

Poniżej przedstawiam aktualny spis lektur. Napiszcie w komentarzach, co o nim sądzicie.

Lektury do liceum na poziomie obowiązkowym:

• Antygona – Sofokles;
• Biblia, w tym fragmenty Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
• Bogurodzica, Lament świętokrzyski, Legenda o św. Aleksym, Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią;
• Boska komedia (fragmenty) – Dante Alighieri;
• Chłopi (tom I – Jesień) – Władysław Stanisław Reymont;
• Chmury – Arystofanes;
• Dżuma – Albert Camus;
• Ferdydurke (fragmenty) – Witold Gombrowicz;
• Gloria victis – Eliza Orzeszkowa;
• Pieśń o Rolandzie
• Górą Edek –  Marek Nowakowski;
• Hamlet, Romeo i Julia – William Szekspir;
• Horacy – wybrane utwory;
• Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry – Ignacy Krasicki;
• Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty) – Homer;
• Inny świat – Gustaw Herling-Grudziński;
• Katedra –  Jacek Dukaj;
• Kazania sejmowe (fragmenty) – Piotr Skarga;
• Kronika polska (fragmenty) – Gall Anonim;
• Książę (fragmenty) – Niccolò Machiavelli;
• Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
• Lalka, Z legend dawnego Egiptu – Bolesław Prus;
• Madame – Antoni Libera;
• Miejsce –Andrzej Stasiuk;
• Mitologia (część I Grecja) – Jan Parandowski;
• Nie-Boska komedia – Zygmunt Krasiński;
• O poprawie Rzeczypospolitej  (fragmenty) – Andrzej Frycz Modrzewski;
• Oda do młodości, wybrane ballady, w tym – Romantyczność, wybrane sonety z cyklu – Sonety krymskieoraz inne wiersze, w tym – Do matki Polki; Dziady cz. IV, Dziady cz. III; Konrad Wallenrod – Adam Mickiewicz;
• Pamiętniki (fragmenty) – Jan Chryzostom Pasek;
• Zbrodnia i kara, Fiodor Dostojewski
• Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
• Potop – Henryk Sienkiewicz;
• Powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Ewy Demarczyk, Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów;
• Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli – Tadeusz Borowski;
• Przestrogi dla Polski (fragmenty) – Stanisław Staszic;
• Rok 1984 – George Orwell;
• Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie – Stefan Żeromski;
• Skąpiec – Molier;
• Tango – Sławomir Mrożek;
• Wesele – Stanisław Wyspiański;
• Wybór sielanek i liryki religijnej – Franciszek Karpiński;
• Wybór wierszy – Adam Asnyk;
• Wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II, psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XIX, Odprawa posłów greckich – Jan Kochanowski;
• Wybrane utwory okresu stanu wojennego;
• Wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński;
• Wybrane wiersze, w tym – Grób Agamemnona (fragmenty); Testament mój; Kordian – Juliusz Słowacki;
• Wybrane wiersze, w tym – Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Polka, Moja piosnka [II] – Cyprian Norwid
• Wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff;
• Madame, Antoni Libera
• Wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Przyboś, Tadeusz Peiper, Józef Czechowicz, Kazimierz Wierzyński, w tym wybrane wiersze z okresu skamandryckiego oraz emigracyjnego, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Wisława Szymborska, Czesław Miłosz, w tym wybrane wiersze z tomu Ocalenie oraz Traktat moralny (fragmenty), Zbigniew Herbert, w tym wybrane wiersze z tomów: Pan Cogito oraz Raport z oblężonego miasta, Stanisław Barańczak, Marcin Świetlicki, Jan Polkowski, Wojciech Wencel;
• Wyspa – Olga Tokarczuk;
• Wyznania (fragmenty) – św. Augustyn;
• Zbrodnia i kara – Fiodor Dostojewski;
• Zdążyć przed Panem Bogiem – Hanna Krall;
• Żywoty świętych (fragmenty).

Lektury uzupełniające dla poziomu podstawowego (wybiera nauczyciel):

• Cierpienia młodego Wertera (fragmenty) – Johann Wolfgang Goethe;
• Czekając na Godota – Samuel Beckett;
• Droga donikąd (fragmenty) – Józef Mackiewicz;
• Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty);
• Dziennik 1954 (fragmenty) – Leopold Tyrmand;
• Echa leśne – Stefan Żeromski;
• Eneida (fragmenty) – Wergiliusz;
• Faust (fragmenty) – Johann Wolfgang Goethe;
• Giaur (fragmenty) – George Byron;
• Granica  – Zofia Nałkowska;
• Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty) – Mikołaj z Wilkowiecka;
• Droga donikąd, Józef Mackiewicz
• Kartoteka – Tadeusz Różewicz;
• Król Edyp – Sofokles;
• Lekcja – Eugène Ionesco;
• Lord Jim – Joseph Conrad;
• Monachomachia (fragmenty) – Ignacy Krasicki;
• Nad Niemnem – Eliza Orzeszkowa;
• Na nieludzkiej ziemi (fragmenty) – Józef Czapski;
• Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III” (fragmenty) – Jędrzej Kitowicz;
• Powrót posła – Julian Ursyn Niemcewicz;
• Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” (fragmenty) – Miguel de Cervantes y Saavedra;
• Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony) – Zofia Nałkowska;
• Rozmowy z katem (fragmenty) – Kazimierz Moczarski;
• Sokół – Giovanni Boccaccio;
• Śluby panieńskie – Aleksander Fredro;
• Święty – Jan Józef Szczepański;
• Wizja lokalna – Stanisław Lem;
• Wizyta starszej pani – Friedrich Dürrenmatt;
• Wybór wierszy – Maria Konopnicka;
• Wybrane utwory – Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin;
• Wybrane wiersze – Adam Mickiewicz;
• Wybrane wiersze, Beniowski (fragmenty) – Juliusz Słowacki
• Wybrane wiersze – Anna Kamieńska, Stanisław Grochowiak, Jarosław Marek Rymkiewicz;
• Żywot człowieka poczciwego (fragmenty) – Mikołaj Rej.

Dodatkowe lektury do liceum na poziomie rozszerzonym:

• Antygona w Nowym Jorku – Janusz Głowacki;
• Eneida (fragmenty) – Wergiliusz;
• Gargantua i Pantagruel (fragmenty) – François Rabelais;
• Lilla Weneda – Juliusz Słowacki;
• Makbet, Sen nocy letniej – William Szekspir;
• Mała apokalipsa – Tadeusz Konwicki;
• Mitologia (część II Rzym) – Jan Parandowski;
• Noc listopadowa – Stanisław Wyspiański;
• Państwo  (fragmenty) – Platon;
• Poetyka, Retoryka (fragmenty) – Arystoteles
• Klub Pickwicka, Charles Dickens
• Proces – Franz Kafka;
• Próby (fragmenty) – Michel de Montaigne;
• Realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac – Ojciec Goriot lub Charles Dickens – Klub Pickwicka lub Mikołaj Gogol – Martwe dusze lub Gustaw Flaubert – Pani Bovary);
• Sklepy cynamonowe (wybrane opowiadanie) – Bruno Schulz;
• Summa teologiczna (fragmenty) – św. Tomasz z Akwinu;
• Szewcy – Stanisław Ignacy Witkiewicz;
• Świętoszek – Molier;
• Treny (jako cykl poetycki) – Jan Kochanowski;
• Wielki testament (fragmenty) – François Villon;
• Wybrane eseje następujących autorów: Jerzego Stempowskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosława Marka Rymkiewicza (co najmniej po jednym utworze);
• Wybrane opowiadania – Sławomir Mrożek;
• Wybrane opowiadanie – Jorge Luis Borges;
• Wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior;
• Wybrane utwory Cypriana Norwida – Fortepian Szopena, Bema pamięci żałobny rapsod, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty).

Lektury uzupełniające dla poziomu rozszerzonego:

• Austeria – Julian Stryjkowski
• Chłopi (tom II – Zima) – Władysław Stanisław Reymont;
• Mistrz i Małgorzata, Michaił Bułhakow
• Imię róży – Umberto Eco;
• Kandyd (fragmenty) – Wolter;
• Mistrz i Małgorzata – Michaił Bułhakow;
• Nadberezyńcy – Florian Czarnyszewicz;
• Nowa Heloiza (fragmenty) – Jean Jacques Rousseau;
• Nowy wspaniały świat – Aldous Huxley;
• Pochwała głupoty (fragmenty) – Erazm z Rotterdamu;
• Utopia (fragmenty) – Tomasz Morus;
• Widnokrąg – Wiesław Myśliwski;
• Wieża – Gustaw Herling-Grudziński;
• Wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku;
• Wybrane utwory epickie okresu romantyzmu (Józef Ignacy Kraszewski – Stara baśń, Victor Hugo – Nędznicy, Edgar Allan Poe – wybrane opowiadanie; Henryk Rzewuski – Pamiątki Soplicy(fragmenty);
• Wybrane wiersze poetów polskich i obcych;
• Wybrany dramat polski i obcy z XX lub XXI wieku;
• Życie snem – Pedro Calderon de la Barca.