27 grudnia 2018

Nie do pomyślenia. O ludziach, których mózgi działają inaczej – Helen Thomson

By Stacja-Książka Literatura faktu, literatura popularnonaukowa, Recenzje 0 Komentarzy

Wyobraź sobie, że gubisz się we własnym domu, na ulicy, w znanych sobie miejscach, bo wszystkie elementy przestawiają się, gdy tylko zamkniesz oczy. Wyobraź sobie, że budzisz się ze świadomością, że umarłeś i nikt nie chce Ci w to uwierzyć. Wyobraź sobie, że widzisz kolory liczb. Wyobraź sobie, że nad każdym człowiekiem widzisz aureolę innej barwy, która utożsamia jego charakter. Wyobraź sobie, że jesteś tygrysem i rosną Ci pazury. Wyobraź sobie, że nie masz poczucia własnej osobowości. Wyobraź sobie, że słyszysz w głowie dźwięki i nie możesz ich przerwać, nawet podczas snu. Wyobraź sobie, że nie możesz przestać malować i w Twoich dziełach jest każdy skrawek ścian, sufitu, a nawet mebli. Nie do pomyślenia? Wyobraź sobie, że są na świecie ludzie, którzy doświadczają tych niezwykłych doznań, a naukowcy i lekarze nie odkryli sposobu, żeby ich od tego uwolnić.

Neurolodzy nieustannie badają ludzki mózg. Próbują wskazać, która część odpowiada za dany element działania naszego ciała, ale jest jeszcze przed nimi daleka droga. Tajemnice jednego z najważniejszych i najbardziej skomplikowanego ludzkiego organu nadal nie zostały odkryte.

Dziennikarka naukowa Helen Thomson od wielu podróżuje po świecie, by odnaleźć ludzi, których mózg funkcjonuje zupełnie inaczej niż u przeciętnych ludzi. Spotyka się z kobietami oraz mężczyznami, niemającymi zdiagnozowanych chorób psychicznych. Muszą oni jednak radzić sobie z dysfunkcjami, których objawy wywołują niedowierzanie nawet wśród ich najbliższych i przypominają szaleństwo. Na podstawie tych historii powstała fascynująca książka „Nie do pomyślenia. O ludziach, których mózgi działają inaczej”.

Autorka odwiedza między innymi kobietę, która, mimo że ogłuchła słyszy w swojej głowie różne melodie, nieopuszczające jej umysłu ani na chwilę. Helen Thomson przeprowadza wywiad z mężczyzną, który po próbie samobójczej przez wiele miesięcy upierał się, że nie żyje, mimo iż rozmawiał z lekarzami oraz bliskimi. Jest też człowiek-tygrys, a także urocza pani ukrywająca przed najbliższymi, że ciągle się gubi (nawet we własnej kuchni) przez brak mapowania w mózgu oraz wiele innych interesujących osób, których umysły funkcjonują inaczej niż u przeciętnych ludzi.

Ogromną zaletą tej publikacji jest to, że dziennikarka nie skupia się ogółem na chorobach, ale na jednostkach, pokazując, jak trudne (i często niezrozumiane) bywa życie ludzi, cierpiących na te skomplikowane przypadłości. Nie brak jej też empatii. Mimo że niektóre przypadki są naprawdę dziwaczne, autorka w każdej rozmowie stara się być delikatna, nienachalna i taktowna.

„Nie do pomyślenia. O ludziach, których mózgi działają inaczej” to skrupulatnie wyselekcjonowany przegląd niezwykłych rodzajów zaburzeń mózgu niewynikających z choroby psychicznej. O niektórych z tych dysfunkcji nigdy wcześniej nie słyszałam. Te schorzenia są bardzo ciekawe i opisane w prosty, przystępny sposób, więc mogą spodobać się nie tylko osobom zainteresowanym psychologią oraz neurologią, ale także laikom.

Podczas lektury tej książki uderzyły mnie dwie rzeczy. Po pierwsze, jak często osoby z zaburzeniami są nierozumiane, nawet przez najbliższych, jak często żyją w kłamstwie lub izolacji tylko dlatego, że ich mózg funkcjonuje inaczej niż u innych i są źle odbierane przez środowisko. Po drugie, że od mózgu zależy tak wiele, że wystarczy wypadek, pęknięcie utajnionego krwiaka albo upośledzenie któregoś zmysłu, żeby w naszej głowie zaczęły się pojawiać wizje, halucynacje, a nawet utrata poczucia osobowości. I to w tym wszystkim przeraziło mnie najbardziej…

Moja ocena: 9/10

Tytuł: Nie do pomyślenia. O ludziach, których mózgi działają inaczej
Autor: Helen Thomson
Przekład: Adam Wawrzyński
Wydawnictwo: Feeria Sceince
Liczba stron: 340